Wniosek o odwołanie Lubelskiego Kuratora Oświaty

Szczegóły

Utworzono: czwartek, 13, wrzesień 2012 23:57

2012.09.11

Pani
prof. Jolanta Szołno-Koguc
Wojewoda Lubelski

Szanowna Pani Wojewodo,

Związek Nauczycielstwa Polskiego wnioskuje niniejszym o niezwłoczne odwołanie Pana Krzysztofa Babisza ze stanowiska Lubelskiego Kuratora Oświaty, przedstawiając jednocześnie poniżej działania i zaniechania Pana Kuratora, które ten wniosek uzasadniają:

I. Niewywiązywanie się z ustawowego obowiązku określonego w art. 34 ust. 5 ustawy o systemie oświaty.

Zgodnie z art. 34 ust. 5 ustawy o systemie oświaty, jeżeli szkoła lub placówka albo organ prowadzący prowadzi swoją działalność z naruszeniem przepisów ustawy, a naruszenie nastąpiło w uchwale (zarządzeniu) organu jednostki samorządu terytorialnego - kurator oświaty obowiązany jest niezwłocznie powiadomić wojewodę o naruszeniu przepisów ustawy. Mając na uwadze liczne przykłady uchwał i zarządzeń organów j.s.t. z terenu województwa lubelskiego, które naruszają przepisy ustawowe, ZG ZNP wystąpił do Lubelskiego Kuratora Oświaty o wskazanie, czy wywiązując się ze swego obowiązku w okresie roku szkolnego 2011/2012 informował wojewodę o takich naruszeniach. W odpowiedzi datowanej na dzień 4 września br. Lubelski Kurator Oświaty oświadczył, iż takowych działań z jego strony nie było. Dla porównania Śląski Kurator Oświaty w okresie od 1 września 2011 r. do 20 sierpnia 2012 r., po zaopiniowaniu 899 uchwał oświatowych wniósł uwagi, zastrzeżenia lub stwierdził niezgodność z prawem między innymi: 11 uchwał w sprawie zamiaru likwidacji szkół i placówek, 31 uchwał w sprawie likwidacji szkół i placówek, 3 uchwał w sprawie zamiaru przekształcenia szkół i placówek oraz 15 uchwał w sprawie przekształcenia szkół i placówek. Już samo porównanie pracy tych dwóch kuratorów w zakresie realizacji obowiązku określonego w art. 34 ust. 5 ustawy o systemie oświaty pozwala jednoznaczne stwierdzić, iż Lubelski Kurator Oświaty obowiązku tego w roku szkolnym 2011/2012 nie wypełniał należycie

II. Tolerowanie medialnych wypowiedzi wicekurator Anny Szczepińskiej narażających na szwank dobre  imię Lubelskiego Kuratorium Oświaty.

Jak podaje Dziennik Wschodni na swojej stronie internetowej w dniu 9 kwietnia 2012 r., Anna Szczepińska, wicekurator oświaty w Lublinie stwierdziła, co następuje: „W naszym województwie nie ma gminy, w której organem prowadzącym dla wszystkich szkół byłby podmiot inny niż samorząd. Z prawnego punktu widzenia nie ma do tego żadnych przeciwwskazań. Subwencja z ministerstwa w dalszym ciągu trafiałaby do gminy, a ta przekazywałaby ją prowadzącemu szkoły stowarzyszeniu. I w ten sposób zadanie oświatowe byłoby realizowane.”

Poza Dziennikiem Wschodnim, tego rodzaju wypowiedzi Pani wicekurator publikował portal lublin.gazeta.pl, portal onet.pl oraz poświęcający sporo uwagi problemom likwidacji szkół na terenie województwa lubelskiego tygodnik „Nowy tydzień”. W tym ostatnim, w odniesieniu do przekazania fundacji dwóch ostatnich szkół prowadzonych przez gminę Hanna, czytamy następującą wypowiedź Pani Wicekurator: „Wicekurator oświaty w Lublinie Anna Szczepińska wyjaśnia, że w tym przypadku ustawa o oświacie w żaden sposób nie została złamana. - Art. 5 mówi o tym, że samorządy muszą realizować zadania oświatowe, a gmina Hanna, mimo przekazania szkoły stowarzyszeniu, będzie to nadal robić - mówi Szczepińska. - Dzieci będą miały gwarancję bezpłatnej nauki, wykwalifikowani nauczyciele gwarancję zatrudnienia, więc zadania oświatowe zostaną w pełni zrealizowane.”

Wypowiedzi te pomimo interwencji Zarządu Głównego ZNP nie spotkały się z jakąkolwiek reakcją ze strony Lubelskiego Kuratora Oświaty. Kurator nie wyciągnął wobec swojej podwładnej żadnych konsekwencji twierdząc, iż jej wypowiedzi zostały zmanipulowane. Jednocześnie nie wystosował do mediów wniosków o ich sprostowanie. Brak takiej reakcji naraża osoby kierujące Lubelskim Kuratorium Oświaty na posądzenia o brak kompetencji i nieznajomość prawa, a co za tym idzie naraża na szwank dobre imię kierowanej przez nie instytucji.

Na marginesie należy zauważyć, iż zarówno wydawca Dziennika Wschodniego, jak i autor artykułu zamieszczonego w „Nowym Tygodniu” złożyli zapewnienia, iż o żadnej manipulacji ze strony dziennikarzy tych tytułów w odniesieniu do wypowiedzi wicekurator Anny Szczepińskiej nie może być mowy.

III. Umożliwienie władzom gminy Hanna przekazania prowadzenia ostatniej samorządowej szkoły podstawowej i ostatniego samorządowego gimnazjum prywatnej fundacji wbrew obowiązującym rozwiązaniom prawnym.

Pismem z dnia 21 maja 2012 r. br. Lubelski Kurator Oświaty zaopiniował pozytywnie zamiar przekazania prowadzenia Szkoły Podstawowej w Hannie oraz Gimnazjum im. Żołnierzy Korpusu Ochrony Pogranicza w Hannie Fundacji Akademia Umiejętności w Lublinie, umożliwiając w ten sposób władzom gminny Hanna przekazanie prowadzenia ostatniej samorządowej szkoły podstawowej i ostatniego samorządowego gimnazjum prywatnej fundacji. Ze względu na fakt, iż były to ostatnie szkoły tego typu prowadzone przez Gminę Hanna - uchwały w sprawie przekazania ich prowadzenia należy uznać za niezgodne z art. 5 ust. 5 oraz art. 104 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty, w myśl których zakładanie i prowadzenie szkół podstawowych i gimnazjów jest obowiązkowym zadaniem własnym gmin. Na stanowisku, iż działanie zmierzające do wyzbycia się prowadzenia wszystkich szkół przez gminę jest niezgodne z prawem, stoi zarówno Rzecznik Praw Obywatelskich, jak i Minister Edukacji Narodowej. Rzecznik Praw Obywatelskich w piśmie z dnia 27 czerwca br. skierowanym do Ministra Edukacji Narodowej stwierdza między innymi: „Zgodnie z art. 58 ust. 3 ustawy o systemie oświaty możliwe jest zakładanie szkół publicznych przez osoby fizyczne i prawne, rozwiązanie takie powinno być jednak traktowane jako wyjątek uzasadniony szczególnymi warunkami lub okolicznościami, w żadnym przypadku nie może stanowić zasady polityki oświatowej gminy.” Natomiast w piśmie z dnia 11 czerwca br., skierowanym do Zarządu Głównego ZNP, Minister Edukacji Narodowej, przywołując wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 5 grudnia 2006 r.  (I OSK 1377/06) podnosi, iż obowiązek gminy polegający na zakładaniu i prowadzeniu publicznych placówek oświatowych nie może być przekazany odrębnej osobie prawnej.  Zdaniem MEN jednostki samorządu terytorialnego mogą współpracować z innymi podmiotami w tym zakresie, ale nie może to prowadzić do wyzbycia się przez nie odpowiedzialności za realizację obowiązkowych zadań.

Odnosząc się do możliwości likwidacji przez gminę wszystkich prowadzonych szkół i przekazanie ich stowarzyszeniu należy przywołać wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 9 lutego 2006 r. (I OSK 1372/05), w którym Sąd ten staje na stanowisku, iż działanie takie jest niezgodne z prawem. W tezie tego wyroku czytamy: Obowiązkowy charakter zadań własnych gminy w postaci prowadzenia szkół podstawowych i przedszkoli powoduje, że gmina nie może z wykonywania tych zadań zrezygnować, czy też przekazać ich do wykonania innemu podmiotowi, nawet fundacji, na której powstanie i działalność będzie wywierała znaczący wpływ. W uzasadnieniu NSA podnosi natomiast między innymi, iż:żaden przepis ustawy o samorządzie gminnym, ani ustawy o systemie oświaty bezpośrednio nie zabrania organowi prowadzącemu szkoły zlikwidowania wszystkich szkół i placówek prowadzonych przez ten organ. Jak można sądzić ustawodawcy nie przyszło nawet na myśl, że kiedykolwiek jakiś organ prowadzący szkoły, a zwłaszcza jednostka samorządu terytorialnego stopnia podstawowego - gmina, do której zadań własnych należy ich prowadzenie będzie chciała zlikwidować za jednym zamachem wszystkie prowadzone przez siebie szkoły i placówki. Nie oznacza to jednak wcale, że zamiar takiej likwidacji, czy wręcz sama ich likwidacja, są zgodne z prawem. Art. 7 ust. 1 pkt 8 ustawy o samorządzie gminnym stanowi, że zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy, a zadania te obejmują m.in. sprawy edukacji publicznej. Zgodnie zaś z ust. 2 tego samego artykułu "Ustawy określają, które zadania własne gminy mają charakter obowiązkowy". Taką ustawą jest ustawa o systemie oświaty, która w art. 104 ust. 1 i art. 105 zalicza do obowiązkowych zadań własnych gmin prowadzenie szkół podstawowych i przedszkoli. Obowiązkowy charakter tych zadań powoduje, że gmina nie może z wykonywania tych zadań zrezygnować, czy też przekazać ich do wykonania innemu podmiotowi, nawet fundacji, na której powstanie i działalność będzie wywierała znaczący wpływ. Art. 5 ust. 5 ustawy o systemie oświaty stanowi, że zakładanie i prowadzenie m.in. przedszkoli, szkół podstawowych i gimnazjów należy do zadań własnych gmin. Całkowicie więc chybiony jest zarzut skargi kasacyjnej, sprowadzający się do tego, że gmina może posłużyć się w tym celu fundacją. To gmina, a nie fundacja zakłada wskazane placówki i je prowadzi.

Powyższe orzeczenie Naczelnego Sądu Administracyjnego, pomimo iż zapadło przed wprowadzeniem do ustawy o systemie oświaty art. 5 ust. 5g zachowuje swoją aktualność, co potwierdza Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w wyroku z dnia 20 września 2011 r. (II SA/Ol 453/11), a więc w wyroku który zapadł już po nowelizacji wprowadzającej art. 5 ust. 5g do ustawy o systemie oświaty. W wyroku tym WSA podnosi iż: przepis art. 5 ust. 5 ustawy oświatowej mówiący, że zakładanie i prowadzenie publicznych przedszkoli, szkół podstawowych oraz gimnazjów należy do zadań własnych gmin należy rozumieć w sposób jednoznaczny, iż podmiotem obowiązanym do zakładania i prowadzenia publicznych szkół podstawowych, gimnazjów i przedszkoli jest gmina. Obowiązek gminy polegający na zakładaniu i prowadzeniu publicznych placówek oświatowych nie może być przekazany odrębnej osobie prawnej.

W świetle powyższego nie może być wątpliwości, iż wydana przez Lubelskiego Kuratora Oświaty pozytywna opinia w sprawie przekazania przez gminę prowadzenia dwóch ostatnich szkół samorządowych prywatnej fundacji jest jaskrawo sprzeczna z obowiązującym prawem oświatowym, które urzędnik państwowy zajmujący stanowisko kuratora oświaty winien bezwzględnie znać i respektować.

IV. Rozpowszechnianie niezgodnych z rozwiązaniami ustawowymi informacji, w myśl których spółka komunalna, czy też gminny ośrodek kultury, mogą prowadzić szkoły podstawowe i gimnazja.

Na stronie internetowej Lubelskiego Kuratora Oświaty zamieszczono informację zatytułowaną„Zasady przekazywania szkół publicznych do prowadzenia osobom prawnym niebędącym jednostkami samorządu terytorialnego lub osobom fizycznym.” W informacji tej Lubelski Kurator Oświaty sugeruje, iż prowadzenie gminnej szkoły może zostać przekazaneprzedsiębiorstwom państwowym, spółkom Skarbu Państwa czy też spółkom komunalnym. Natomiast w piśmie z dnia 20 maja 2012 r. skierowanym do władz gminy Jabłoń Lubelski Kurator Oświaty stwierdza, iż szkoła samorządowa może zostać przekazana do prowadzenia gminnemu ośrodkowi kultury.

Tymczasem jest oczywistym, iż spółka komunalna nie może prowadzić szkół, gdyż utworzenie przez gminę sp. z o.o. w celu:

1) prowadzenia niepublicznych przedszkoli oraz niepublicznych szkół podstawowych i gimnazjów (o uprawnieniach szkół publicznych) należy uznać za obejście art. 5 ust. 3 i art. 79 ust. 1 ustawy o systemie oświaty oraz art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy Karta Nauczyciela,

2) prowadzenia publicznych przedszkoli, szkół podstawowych i gimnazjów należy uznać za obejście art. 79 ust. 1 ustawy o systemie oświaty oraz art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy Karta Nauczyciela.

Powyższe stanowisko podziela Minister Edukacji Narodowej w piśmie z dnia 11 czerwca br., skierowanym do ZG ZNP oraz Rzecznik Praw Obywatelskich w piśmie z dnia 27 czerwca br. skierowanym do Ministra Edukacji Narodowej.

Z analogicznym obejściem prawa będziemy mieli do czynienie w przypadku próby przekazania prowadzenia szkół samorządowych gminnemu ośrodkowi kultury.

Mając na uwadze powyższe wnosimy jak na wstępie.

Z poważaniem,

Sławomir Broniarz /-/
Prezes ZNP