Nowelizacja KP – nowe normy w Karcie Nauczyciela

Ustawa z 9 marca 2023 r. o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw  wprowadziła do Karty Nauczyciela nowe regulacje dotyczące:
♦ objęcia systemowo kodeksowymi normami dotyczącymi uprawnień pracownika związanych z rodzicielstwem;
♦ prawa nauczyciela nieposiadającego prawa do urlopu wychowawczego, opiekującego się dzieckiem do ukończenia przez nie 8. roku życia, do obniżenia wymiaru czasu pracy oraz odpowiednio obniżenie wymiaru zatrudnienia;
♦ prawa do zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem, jeżeli jest niezbędna natychmiastowa obecność nauczyciela;
♦ bezpłatny urlop opiekuńczy w wymiarze 5 dni w roku kalendarzowym w celu zapewnienia osobistej opieki lub wsparcia osobie będącej członkiem rodziny.

Art. 67f KN – ogólne odesłanie do regulacji związanych z rodzicielstwem w Kodeksie pracy

Jeżeli przepisy niniejszej ustawy nie stanowią inaczej, nauczycielowi przysługują uprawnienia pracownika związane z rodzicielstwem określone w Kodeksie pracy, z wyjątkiem art. 1881k.p.

Art. 1881 Pracownik wychowujący dziecko, do ukończenia przez nie 8 roku życia, może złożyć wniosek w postaci papierowej lub elektronicznej o zastosowanie do niego elastycznej organizacji pracy. Wniosek składa się w terminie nie krótszym niż 21 dni przed planowanym rozpoczęciem korzystania z elastycznej organizacji pracy.

Za elastyczną organizację pracy na gruncie Kodeksu pracy uważa się:
♦ pracę zdalną,
♦ przerywany czas pracy,
♦ skrócony tydzień pracy,
♦ system pracy weekendowej,
♦ ruchomy czas pracy
♦ indywidualny czas pracy,
♦ obniżenie wymiaru czasu pracy.

Wyłączenie zastosowania art. 1881 k.p. jest związane z wprowadzeniem do Karty Nauczyciela szczególnej formy pracy elastycznej w art. 67g KN – ograniczonej jednak tylko do obniżonego wymiaru czasu pracy.

Art. 67g KN - obniżenie wymiaru czasu pracy oraz wymiaru zatrudnienia

Nauczyciel nieposiadający prawa do urlopu wychowawczego, opiekujący się dzieckiem, do ukończenia przez nie 8. roku życia, może złożyć wniosek w postaci papierowej lub elektronicznej o obniżenie jego wymiaru czasu pracy oraz odpowiednio obniżenie wymiaru zatrudnienia do wymiaru nie niższego niż połowa pełnego wymiaru zatrudnienia w okresie nie dłuższym niż do ukończenia przez dziecko 8. roku życia.

Wniosek nauczyciel składa na 21 dni przed wnioskowanym terminem rozpoczęcia wykonywania pracy w obniżonym wymiarze zatrudnienia.

We wniosku wskazuje się:
♦ imię i nazwisko oraz datę urodzenia dziecka;
♦ przyczynę konieczności skorzystania z obniżonego wymiaru zatrudnienia;
♦ termin rozpoczęcia i zakończenia korzystania z obniżonego wymiaru zatrudnienia.

Dyrektor szkoły rozpatruje wniosek uwzględniając potrzeby nauczyciela, w tym termin oraz przyczynę konieczności korzystania z obniżonego wymiaru zatrudnienia, a także potrzeby i możliwości wynikające z organizacji pracy szkoły.

Po rozpatrzeniu wniosku dyrektor szkoły informuje nauczyciela w postaci papierowej lub elektronicznej o uwzględnieniu wniosku albo o przyczynie odmowy uwzględnienia wniosku, albo o innym możliwym terminie zastosowania obniżonego wymiaru zatrudnienia niż wskazany we wniosku, w terminie 7 dni od dnia otrzymania wniosku.

Skorzystanie z ww. uprawnienia nie powoduje zmiany podstawy nawiązania stosunku pracy z nauczycielem (a więc nie zmienia zatrudnienia na podstawie mianowania w umowę o pracę).

Nauczyciel może w każdym czasie złożyć wniosek w postaci papierowej lub elektronicznej o powrót do poprzedniej organizacji pracy przed upływem terminu zakończenia korzystania z obniżonego wymiaru zatrudnienia, gdy uzasadnia to zmiana okoliczności będąca podstawą do korzystania przez nauczyciela z tego obniżenia. Dyrektor szkoły, po rozpatrzeniu wniosku, informuje nauczyciela w postaci papierowej lub elektronicznej o uwzględnieniu albo przyczynie odmowy uwzględnienia wniosku, albo o możliwym terminie powrotu do pracy, w terminie 7 dni od dnia otrzymania wniosku.

Art. 68a KN – zwolnienie od pracy związane z wystąpieniem siły wyższej

Nauczyciel ma prawo do zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem, jeżeli jest niezbędna natychmiastowa obecność nauczyciela, w wymiarze 2 dni w roku kalendarzowym, z zachowaniem prawa do połowy wynagrodzenia, o którym mowa w art. 30 KN.

Dyrektor szkoły jest obowiązany udzielić zwolnienia od pracy, o którym mowa w ust. 1, na wniosek zgłoszony w postaci papierowej lub elektronicznej najpóźniej w dniu korzystania z tego zwolnienia.

Art. 68b KN - urlop bezpłatny w celu zapewnienia osobistej opieki lub wsparcia

Nauczycielowi przysługuje bezpłatny urlop opiekuńczy w wymiarze 5 dni w roku kalendarzowym w celu zapewnienia osobistej opieki lub wsparcia osobie będącej członkiem rodziny lub zamieszkującej w tym samym gospodarstwie domowym, która wymaga opieki lub wsparcia z poważnych względów medycznych.

Przy udzielaniu bezpłatnego urlopu opiekuńczego stosuje się odpowiednio przepisy rozdziału Ia działu siódmego ustawy Kodeks pracy (tj. udzielany jest on na zasadach dotyczących urlopu opiekuńczego, o którym mowa w art. 1731 k.p.).

Opracował Krzysztof Lisowski
Koordynator ds. prawnych
w Zespole Polityki Edukacyjnej ZG ZNP